Termin
Zgodnie z art. 781(1) kpc sąd ma obowiązek rozpatrzyć wniosek o nadanie klauzuli wykonalności w terminie 3 dni. Nie oznacza to jednak, że w każdym przypadku tak się stanie, jest to bowiem termin instrukcyjny i nie wywołuje żadnych skutków procesowych związanych z ewentualnym opóźnieniem sądu w nadaniu klauzuli. Jedyną sankcją za niedochowanie tego terminu może więc być ukaranie sędziego lub referendarza sądowego (klauzulę wykonalności nadaje sąd w jednoosobowym składzie którejś z powyższych osób) w postępowaniu dyscyplinarnym.
Kiedy złożyć wniosek
Wniosek w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności orzeczeniu (np. wyrokowi) można złożyć dopiero po uprawomocnieniu się danego orzeczenia. Orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia, np. gdy upłynął termin do ich wniesienia. Wniosek złożony wcześniej będzie bezprzedmiotowy. W praktyce samodzielne ustalenie daty prawomocności konkretnego orzeczenia nie zawsze jest proste. Jeżeli np. wygraliśmy sprawę w pierwszej instancji to, co do zasady, strona przeciwna może wnieść apelację od tego orzeczenia. Aby z kolei wnieść apelację najpierw trzeba zażądać od sądu doręczenia sobie orzeczenia (np. wyroku) wraz z uzasadnieniem. Pierwszą niewiadomą w takiej sytuacji jest to czy druga strona w ogóle otrzymała wyrok jeżeli podlegał on doręczeniu, następnie czy zgłosiła wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem (jest to wymóg formalny zaskarżenia, nawet jeżeli strona zna / otrzymała sam wyrok).
Kolejną niewiadomą jest to czy taki wniosek był kompletny czy będzie podlegał poprawieniu / uzupełnieniu (np. niewniesienie opłaty, do której uiszczenia sąd będzie musiał przeciwnika osobno wezwać). Dalej, ustalenia może wymagać kiedy sąd doręczył naszemu oponentowi wyrok z uzasadnieniem, a później także ewentualnie czy ów oponent wysłał środek zaskarżenia do sądu np. Pocztą Polską, ponieważ zgodnie z art. 165 §2 kpc „Oddanie pisma procesowego w polskiej placówce operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo wzagranicznej placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej jest równoznaczne z wniesieniem tego pisma do sądu.". Jeżeli ten środek zaskarżenia zawierał braki to sąd wezwie naszego przeciwnika do ich uzupełnienia we wskazanym terminie. Powoli zbliżamy się już do końca okresu niepewności, ale…a co jeżeli przeciwnik uzupełnił braki, wysłał list do sądu,ale ten nie dotarł w terminie lub został wysłany z zagranicy (wtedy termin może być dłuższy)? W praktyce, aby dowiedzieć się czy orzeczenie stało się już prawomocne najprościej jest co jakiś czas zadzwonić do sądu i się o to spytać (zostanie to stwierdzone przede wszystkim na podstawie tzw. „zwrotek").
Załącznik
Należy pamiętać, aby do wniosku dołączyć tytuł egzekucyjny (czyli np. korzystny dla nas wyrok); w razie jego braku zostaniemy wezwani do jego dołączenia, pod rygorem odmowy nadania klauzuli wykonalności. Alternatywą jest, np. jeżeli nie dysponujemy odpisem orzeczenia, złożenie do sądu wniosku o jego wydanie i nadanie klauzuli wykonalności na tym odpisie.
Postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności
Nadając klauzulę wykonalności sąd ogłasza (ewentualnie wydaje, jeżeli nie było ogłoszenia) postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności i umieszcza klauzulę wykonalności na tytule egzekucyjnym. Postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności łączy się trwale z tytułem egzekucyjnym. Jeżeli na tytule egzekucyjnym nie można zapisać klauzuli wykonalności z powodu braku miejsca, klauzulę zamieszcza się na karcie trwale połączonej z tytułem egzekucyjnym, z tym że początek tekstu klauzuli powinien być umieszczony na tytule egzekucyjnym. Klauzulę wykonalności podpisuje sędzia albo referendarz sądowy.
Treść klauzuli
Klauzula wykonalności brzmi: „W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, dnia ..... 20..... r. Sąd ..... w ..... / Referendarz sądowy w Sądzie ..... w ..... stwierdza, że niniejszy tytuł uprawnia do egzekucji w całości / w zakresie ..... oraz poleca wszystkim organom, urzędom oraz osobom, których to może dotyczyć, aby postanowienia tytułu niniejszego wykonały, a gdy o to prawnie będą wezwane, udzieliły pomocy.".
Jeżeli klauzulę wykonalności sąd umieszcza na wyroku, opuszcza się wyrazy: "W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej". Jeżeli klauzulę wykonalności sąd umieszcza na orzeczeniu, w treści klauzuli zaznacza się, czy orzeczenie podlega wykonaniu jako prawomocne, czy jako natychmiast wykonalne.
Wyjątki
Wystepują dwie kategorie dokumentów, które są co prawda tytułami wykonawczymi, a jednak nie mają którejś z wymienionych przeze mnie na wstępie cech tytułu wykonawczego, czyli albo nie są tytułami egzekucyjnymi, albo nie nadaje im się klauzuli wykonalności. Przekłada się to bezpośrednio na możliwość szybszego prowadzenia egzekucji (taki dokument można np. od razu przesłać wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji komornikowi). Ponieważ jednak egzekucja zawsze prowadzona jest w oparciu o tytuł wykonawczy to i te dokumenty uznaje się za tytuły wykonawcze.
1. Kiedy klauzula wykonalności nie jest potrzebna do egzekucji
Pierwsza kategoria to tytuły egzekucyjne, które mogą podlegać wykonaniu bez konieczności nadawania im klauzuli wykonalności, a zatem tytuły egzekucyjne wykonalne z mocy samego prawa. Z punktu widzenia czytelników tego bloga warto wspomnieć, że do tej kategorii tytułów wykonawczych zaliczają się m.in. prawomocne postanowienia sądu, nakazujące dłużnikowi zapłatę na rzecz wierzyciela sumy pieniężnej (art. 1050(1) §2 oraz 1050(1) §3 kpc), prawomocne postanowienia sądu o nadaniu klauzuli wykonalności w części, w jakiej przyznano w nim wierzycielowi zwrot kosztów postępowania (art. 794(1) §1 kpc; nie do przyjęcia byłaby sytuacja, w której jedno postępowanie klauzulowe generowałoby potrzebę przeprowadzenia kolejnego w zakresie orzeczenia o kosztach wcześniejszego postępowania klauzulowego), prawomocne postanowienia sądu o przysądzeniu własności, prawomocne postanowienie komornika w przedmiocie kosztów egzekucji lub postanowienia tego ostatniego wzywające do uiszczenia kosztów komorniczych, a także niektóre postanowienia wydawane w postępowaniu upadłościowym.
2. Kiedy można prowadzić egzekucję bez tytułu egzekucyjnego
Drugą kategorią szczególnych tytułów wykonawczych są akty niebędące tytułami egzekucyjnymi, na podstawie których możemy skutecznie prowadzić egzekucję po nadaniu im klauzuli wykonalności lub po stwierdzeniu ich wykonalności przez sąd, gdyż wtedy stają się tytułami wykonawczymi. Do tej grupy należy zaliczyć zyskujące ostatnio na znaczeniu ugody zawarte przed mediatorem po zatwierdzeniu ich przez sąd właśnie poprzez nadanie klauzuli wykonalności, jak również wyroki sądu polubownego i zawarte przed tym sądem ugody.
Jako osobny przypadek należy zakwalifikować nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym. W takim przypadku nie musisz, Drogi wykonawco, składać wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, ponieważ sąd nada ją z urzędu, zaraz po uprawomocnieniu się nakazu.
P.S. Wzór wniosku o nadanie klauzuli wykonalności umieściłem na stronie w zakładce „Wzory".
No comments:
Post a Comment